Súng và đạn vệ thành

Những khẩu súng thần công cổ xưa nhất xuất hiện phía trước các cổng hành cung thuộc khu thành cổ Hà Nội cho thấy, ngay từ thuở xưa, quan hệ trao đổi mua bán giữa nước ta với các nước phương Tây đã rất phát triển. Điều này cũng khẳng định tư duy khá nhanh nhạy của các triều đại phong kiến Việt Nam trong việc tiếp thu những sản phẩm tiên tiến từ nước ngoài. Những khẩu thần công đầu tiên này đã góp phần không nhỏ trong các thế trận công – thủ để bảo vệ Hoàng thành Thăng Long.

Những khẩu thần công cổ xưa được thiết kế theo lối đúc kín đuôi, nhồi đạn phía trước và có lỗ khai hỏa phía sau. Kiểu thiết kế này chỉ dành cho súng không dùng đạn nổ, mà chỉ dùng đạn đặc bằng đá, đồng hoặc chì. Dẫu sức sát thương không cao, nhưng thời bấy giờ, súng thần công bắn đạn đặc đã rất tiến bộ so với các loại vũ khí bằng cung tên, gươm giáo thô sơ. Tuy vậy, do đuôi súng được đúc kín nên sức giật của súng rất mạnh, thân súng dễ bị vỡ do áp suất nén trong nòng súng cao.

Đến thời Lê Trung Hưng, bên cạnh những khẩu súng thiết kế theo lối cổ đã xuất hiện loại súng hiện đại nhồi đạn từ phía sau. Loại súng hiện đại này khắc phục được khá nhiều nhược điểm của súng nhồi đạn phía trước, độ chính xác và sức sát thương cao hơn, đồng thời cũng an toàn hơn cho pháo binh, hiệu quả bảo vệ Hoàng thành vì thế cũng lớn hơn.

Nguyễn Tào