Các di vật trong di tích tại Hoàng thành Thăng Long

Hiện vật còn lại trên nền điện Kính Thiên là hai thềm rồng nằm ở phía trước và sau. Thềm phía trước ( phía nam) gồm 9 bậc, mỗi bậc cao chừng 20 cm, rộng 40 cm. Từ đông sang tây dài 13,6 mét. Từ đầu rồng đến chân tường dài 5,45 mét.

Thềm chia làm 3 lối lên xuống đều nhau, lối giữa ngăn cách với 2 lối bên bằng đôi rồng đá được xây dựng năm 1467 ( đời vua Lê Thánh Tông ). Rồng được tạo tác khá đẹp và trau chuốt, tạo khối kiểu tượng tròn có dáng mập, khỏe, đầu vươn cao phía chân thềm bậc, thân uốn khúc nhịp nhàng và chạy dài theo 9 bậc lên. Đầu rồng lớn, miệng ngậm ngọc, mũi nở, mắt lồi, râu và tóc kết thành đao bay về sau.

Những di vật trong khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu

Tai rồng lớn kiểu tai trâu, sừng đơn vươn dài ra phía sau và áp sát thân rồng. Dọc sống lưng đục chạm hàng vây cá to, mập. Bên ngoài bậc thềm có 2 lan can hình rồng cách điệu dạng phù điêu ( gọi là vân hóa rồng ), mặt trong trang trí văn mây, bên ngoài thể hiện hoa cúc dây. Các hoa văn này được phủ kín mặt ngoài của thân rồng đá cách điệu.

Phía ngoài là hai đám mây hóa rồng. Đây là hai tảng đá nguyên khối dày 36 – 39 cm, phần đầu thấp dày hơn, có những đường cuốn cắt ngang cùng những đường gờ nổi nối tiếp nhau chạy hết chiều dài phiến đá 5,3 m, những đường gờ nổi không theo quy luật.

Những di vật trong khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu

Mặt trong và ngoài của hai con rồng cách điệu này trang trí hoa văn, họa tiết khắc chìm vào đá. Phía ngoài, có hai đường thẳng chạy dọc theo thân rồng cách nhau 10 cm, chia đôi thành hai nửa trên dưới, bên trong là những bong hoa bốn cánh xếp liền nhau. Nửa trên là những cuộn mây, đao lửa ít theo quy luật rõ rang, nửa dưới là những hình ảnh mặt trời cách điệu, đao lửa, mây vờn. Phía mặt trong của phiến đá do có bậc thềm cao nên diện tích trạm khắc ít hơn, một đường thẳng bên trên là những cuộn mây nhỏ dần từ dưới thấp lên cao.

Thềm phía sau ( phía bắc ) có một lối lên xuống với 7 bậc, quy mô nhỏ hơn thềm phía trước. Hai bên bậc thềm cũng tạc đôi rồng đá niên đại Lê Trung hưng ( thế kỷ 17 – 18 ). Rồng được thể hiện ở dạng khối kiểu tượng tròn, dài 3,4 mét. Các chi tiết thể hiện khá tỷ mỉ, miệng há ngậm ngọc, râu hình đao mác, mũi tròn, cao lồi, trán nổi cao, miệng có răng nanh, 3 ria mép hình đao mác nhỏ, tai trâu, sừng dê, 6 túm tóc hất về phía sau. Rồng uốn 7 khúc, thân có vảy điểm xuyết đao mác, đao lửa, lưng thể hiện hàng vây cá, chân 5 móng. Hai lan can trang trí hoa sen, sóng nước, đao lửa, văn mây, cá hóa rồng.