Triển lãm “Nước với sự sống và xã hội con người” tại Hoàng thành Thăng Long

“Nước với sự sống và xã hội con người” là tên của một triển lãm thú vị được tổ chức tại Hoàng thành Thăng Long. Đây là hoạt động chào mừng kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Pháp (1973-2013) và mối quan hệ mật thiết giữa hai thành phố Hà Nội – Toulouse  từ năm 1996 đến nay, tăng cường mối quan hệ hợp tác thân thiết và bền vững giữa hai thành phố. Triển lãm do các chuyên gia Bảo tàng tự nhiên Toulouse phối hợp với Trung tâm bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội thực hiện.

Triển lãm gồm các nội dung: Nước và sự sống. Nước và Con người . Nước và các quốc gia, các vấn đề liên quan đến nguồn nước.

Bằng cách diễn giải hết sức tự nhiên và xúc tích, các nhà bảo tàng học đến từ Bảo tàng tự nhiên Toulouse đã giới thiệu tới công chúng một hành trình lý thú theo dòng nước, đem đến một cái nhìn thật gần gũi, thật rõ nét về Nước, là bánh xe trung tâm của sự sống trên trái đất.

Chúng ta hãy cùng theo dõi hành trình tuyệt vời của nước, từ khi sinh ra trong vũ trụ cho đến khi nước đến trái đất; từ sự hiện diện khắp nơi của nước  trong sự hình thành và phát triển của sự sống bằng cách nước đồng hành cùng chúng ta một cách mật thiết và không thể thiếu được; từ sự cần thiết phải bảo tồn nước cho tương lai của các thế hệ sau.

Bằng những hình ảnh sinh động, triển lãm đã giới thiệu về chu trình tự nhiên của nước, là một phân tử nhỏ được hình thành từ một nguyên tử oxy liên kết với hai nguyên tử hydro. Nước có ở khắp nơi trong vũ trụ mặc dù độ tập trung thấp. Trái đất của chúng ta được bao phủ dồi dào bởi nước chủ yếu ở thể lỏng nhưng cũng có khi ở thể rắn và một ngoại lệ: thể khí. Nước được phân bố trên toàn bề mặt và tạo cho trái đất có màu sắc xanh. Sự sống đã xuất hiện trong đại dương cách đây hơn 3,5 tỷ năm nhưng mới tồn tại trên trái đất 3 tỷ năm sau đó. Tuy  nhiên không sinh vật sống nào có thể tồn tại nếu không có nước, thành phần chính của cơ thể sinh vật. Mỗi tế bào là một bể nhỏ chứa đầy nước cần thiết cho tiến trình lý hóa trong sự phát triển, sự sống và cái chết của sinh vật. Ngoài ra tất cả các sinh vật đa bào cũng có mạng lưới lưu thông chất lỏng dạng nước đảm bảo sự phân hóa và đào thải các chất của sự sống.

Từ xa xưa trong lịch sử, con người đã gắn bó với nước, luôn tìm cách chế ngự nguồn nước. Con người đã nghiên cứu không mệt mỏi để làm chủ và sử dụng nước nhờ vào tiến bộ kỹ thuật trong việc ngăn chặn dòng chảy, chuyển dòng chảy, lưu trữ hoặc vượt biển xa hơn để khám phá những thế giới mới. Thu dẫn nước, quản lý phân phối, xử lý nước là cách mà con người ứng xử với nước để chế ngự và sử dụng nước. Hơn nữa nước còn gắn với văn hóa, biểu trưng của nền văn hóa. Trong tất cả các nền văn hóa, thậm chí là lâu đời nhất, nước luôn đóng một vai trò mang tính biểu tượng quan trọng trong mối quan hệ và chúng ta duy trì với thế giới. Cần thiết cho cuộc sống, cả con người và động thực vật, nước là một vị thần ân nhân đi cùng con người từ lúc sinh ra cho đến lúc chết.

Ngày nay nước không còn là một tài nguyên thiên nhiên vô hạn mà là một sản phẩm tiêu dùng hạn chế. Trong khi con người mong muốn đảm bảo phân phối nước công bằng và lành mạnh trên trái đất, thì con người lại gây ô nhiễm nước với những hậu quả môi trường không thể dự đoán dang ngày càng nghiêm trọng bởi biến đổi khí hậu. Lũ lụt, sóng thần, ô nhiễm môi trường đã là những thảm họa mà con người phải gánh chịu.

Nhiều quốc gia cũng đang phải đối mặt với những vấn đề về nước. Ngày nay 1,1 tỷ người trên thế giới không được tiếp cận với nước sạch. Sự thay đổi khí hậu kết hợp với sự tăng dân số đã dẫn đến sự cạn kiệt nguồn nước ở một số nơi.

Đến năm 2050, trái đất có 9 tỷ người. Ngay từ bây giờ, chúng ta phải giải quyết vấn đề cung cấp nước sạch, thủy lợi và an ninh lương thực. Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, con người sẽ không ngừng sáng tạo, phát minh và đưa ra những ý tưởng về nước, ví dụ như thành phố nổi trên mặt nước, thành phố dưới đáy biển, nhà máy xử lý nước mặn thành nước ngọt…

Những thông điệp về nước được diễn giải thông qua các tài liệu, mô hình và các trò chơi tương tác, đặc biệt hấp dẫn, thú vị với trẻ em, học sinh, sinh viên.

Triển lãm được mở cửa từ ngày 30/10/2013 đến ngày 28/2/2014.

Kim Yến
Trung tâm bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội